Džamija Bosanska Otoka

Gradska džamija u Bosanskoj Otoci, jednom od najljepših gradova na rijeci Uni, jedina je džamija u Evropi koja je izgrađena na adi, riječnom otoku.

Okružena Unom, ova džamija i danas prkosi i svjedoči o prošlim vremenima i osvajačima koji su pohodili BiH. A, bilo ih je kroz historiju mnogo.

– Četiri puta rušena, nikad poplavljena –

Prva drvena džamija na adi u Otoci sagrađena je 1565. godine. Unatoč tome što se nalazi na ostrvu i uz česte poplave na tom području, džamija nikada nije bila poplavljena. Međutim, kroz historiju je četiri puta rušena i obnavljana. 

Posljednji put je srušena tokom rata u BiH ‘90-ih godina. Međutim, ponovo je izgrađena 2001. godine, otkada krasi ovaj mali grad na Uni. Prelijepa kao i ranije i danas je predmet divljenja velikog broja ljudi koji prolaze ovim dijelom BiH. 

Strop džamije je ukrašen sa 153 sijalice, a toliko ima i stepenica u minaretu, što simbolizuje 153 šehida koje je Otoka dala u proteklom ratu.

Mujo Ćehić imam je gradske džamije u Bosanskoj Otoci 26 godina. Kako je kazao imao je tu nesreću da bude posljednji imam stare džamije, koja je četvrti put srušena tokom agresije na BiH, a sreću da prvi prouči ezan na novoj džamiji i da bude njen prvi imam. 

Džamija se nalazi na gradskoj adi u Bosanskoj Otoci. 

“Dakle, 1565. godine osmanska vojska predvođena Husein Malkoč-begom je zauzela tvrđavu koja se tada nalazila na ovom mjestu. Za tu godinu se veže i gradnja prve drvene džamije, koja je služila vojnoj posadi, i takva će biti sve do 1791. godine kada dolazi do masovnog doseljavanja”, ispričao je Ćehić.

Prema njegovim riječima, tada se na ovo područje doseljava veliki broj prognanika sa područja Like.

“Kamena džamija je izgrađena 1792. godine, tako piše na tarihu koje se sada nalazi na šehidskom obilježju koje je izgrađenio u haremu džamije. To je, pored alema, sve što je ostalo sa stare džamije. Džamija je tokom historije rušena četiri puta i toliko je puta i obnavljana”, istakao je Ćehić.

Od stare džamije ostao je samo dio minareta i alemi. Svaki put, naglasio je, kada bi se iselilo stanovništvo iz Bosanske Otoke, kada je riječ o ratovima i prisilnim odlascima, nakon toga su se ponovo vraćali na svoja ognjišta. 

– Sa obnovom kuća obnavljana i džamija –

“Na taj način se vraćala i volja za životom na tom kraju i ponovo je građena džamija. Tako je bilo i nakon ovog rata. Jedan od prvih objekata koji se nakon povratka sagradio na desnoj obali Une je upravo gradska džamija. Narod je uporedo sa svojim kućama gradio džamiju”, pojasnio je Ćehić.

Tako je gradska džamija ponovo vraćena u Bosansku Otoku. 

“Sada smo je malo pomakli, iz praktičnih razloga. Činjenica je da je i dalje lijepa, i dalje u bosanskom stilu. Specifična je po tome što se za nju kaže da je jedina džamija u Evropi koja se nalazi na riječnom ostrvu”, poručio je Ćehić.

Džamija nosi naziv “gradska”, jer se nalazila u zidinama starog grada ili tvrđave gdje je vjerovatno bila i vojna posada. 

“Kako su građene i ostale džamije u sklopu tvrđava u BiH tako je sagrađena i ova. Kamen temeljac za sadašnju džamiju je položen 1997, a svečanost otvorenja je bila 2001. godine. Minaret sadašnje džamije je visok 47 metara, sa alemom. Urađena je u bosanskom stilu i u kombinaciji armatrura-beton. Nema klasičnog zidanja nego je kompletna džamija izlivena betonom. Projektant je tvrdio da, kada bi postojao tako velik i snažan kran, da bi je mogao cjelokupnu pomaći”, ispričao je Ćehić.

Često ga pitaju da li voda izlazi na adu, a Ćehić ističe da na donji dio izađe voda svake godine, a što se tiče gornjeg nivoa, prepričavali su stariji stanovnici Otoke, 1957. godine je izašla voda.

Bosansku Otoku, a time i džamiju, posjećuje veliki broj turista, prvenstveno iz Ujedinjenih Arapskih Emirata, Bahreina, Omana, Turske, Holandije, Njemačke, Austrije…

Džemat Bosanska Otoka grad, kojem pripadaju Novo Naselje, Bužimski Put, Mračaj, Đurnovac , Bratića Brdo, Gaj, Crkvina, Manda, Stegarić, Varmazi, Bukovska, Kajtezi, Kruške, Žegar, Pašići, Mujagići i Prokop, jedan je od četiri bosanskootočka džemata, smješten na desnoj obali rijeke Une, na putu Bosanska Krupa – Bosanski Novi, deset kilometara istočno od Bosanske Krupe.
Džemat je, prije agresije, brojao 800 domaćinstava dok ih je, danas, dvije stotine manje. Džemat ima džamiju, koju je, prema predanju, kao drvenu, prvi put sagradio Husein Malkoč beg, 1565. godine, da bi, nakon toga, četiri puta bila rušena i obnavljana. Posljednji put su je srušili četnici 24. novembra 1994. godine, da bi je džemat obnovio i svečano otvorio 2001. godine.
Svojevrstan je kuriozitet činjenica da je ova džamija smještena na riječnom ostrvu – adi, na ostacima rimske utvrde “Insul” a poslije toga i turske utvrde “Adaikebir”. To su, inače, nazivi pod kojima se, u historijskim izvorima, spominje Bosanska Otoka. U narodu se ova džamija zove gradskom upravo zbog spomenute tvrđave. Nijedan rat nije poštedio ovu džamiju– četiri puta je rušena. Sačuvan je tarih postavljen na džamiju 1890. godine, kada je prvi put ozidana kamenom. Do tada je bila drvena. Na tarihu stoje godina gradnje i slijedeći tekst: “Udhuluha bi selamin emin”. 

Stalnu imamsku službu u ovom džematu do sada su obavljali slijedeći imami, hatibi i muallimi:
hfz. Podić, prije Drugog svjetskog rata,
Muhamed ef. Amidžić,
Muhamed ef. Alijagić,
Smail ef. Kličić,
Ahmed ef. Mešanović, zatim
šehid Osman ef. Mustafić, te
Mujo ef. Ćehić, aktuelni imam džemata.

Spominje se još da je, četrdestih godina prošlog stoljeća, u džematu službovao izvjesni hafiz Crljenac, te da je prije toga bilo vremena kada je u džamiji klanjao i po cijeli saf hafiza.
U džematu je kratak period službovao i Hifzi ef. Gobeljić.
Imamsku službu u ovom džematu obavljao je i šehid Osman ef. Mustafić, koji je poginuo kao pripadnik 505. viteške brigade Armije RBiH.

U džematu Bosanska Otoka – Grad rođen je major Džemaludin Čaušević, ratni komadant otočkog bataljona, te načelnik općine Bosanska Krupa u periodu od 2000 do 2004. godine. 

Vakufsku imovinu džemata, pored spomenute džamije, čine još i mekteb, imamska kuća, gasulhana, zgrada, njiva, mezarje te 13 250 m² zemljišta, na lokalitetu Vodomut – Joja. 
U džamiji se redovno klanja svih pet dnevnih namaza, džuma, teravija i bajrami, dok se mektebska nastava izvodi četiri puta sedmično, po četiri nastavna sata.

U ovom džematu se obilježava nekoliko značajnih datuma: 27. maj – Dan početka agresije na Bosansku Otoku – kada se pohode šehitluci u Jezerskom i uči jasin i tevhid, 03. avgust – Dan bitke na Crkvini – kada se uči tevhid na Crkvini, te 29. april – Dan otvorenja džamije – kada se uči mevlud u džamiji. 
Ostali džemati Bos. Otoke nastali su i razvili se iz ovog džemata.

Izvor: http://www.trt.net.tr/ https://www.facebook.com/Medžlis-Bosanska-Krupa-208372759144

www.dzamije.info